Αι ανέκδοτοι επιστολαί και το ημερολόγιον ενός εθελοντού κατά την εν Κρήτη επανάστασιν του 1866

  Ο γεννημένος στον Βόλο Απόστολος Βακαλόπουλος εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη με την οικογένειά του το 1914 και σπούδασε στην νεοιδρυθείσα Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχοντας από νωρίς εκδηλώσει ζωηρό ενδιαφέρον για την ιστορία και την αρχαιολογία. Ειδικεύτηκε στην υστεροβυζαντινή και νεοελληνική ιστορία και εργάσθηκε αρχικά ως καθηγητής στη Μέση εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1939), Υφηγητής της Ιστορίας της Νεωτέρας Ελλάδος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1943) και καθηγητής από το 1951 μέχρι την συνταξιοδότησή του το 1974. Πολυγραφώτατος συγγραφέας ιστορικών έργων, μελετημάτων, άρθρων και ανακοινώσεων σε συνέδρια, μεταξύ των οποίων Η Ιστορία της Θεσσαλονίκης 316 π.Χ.-1983 (1983), αλλά και το οκτάτομο σημαντικό του έργο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού (1962 κ.ε.). Ιδρυτικό μέλος της ΕΜΣ, διετέλεσε μέλος, Αντιπρόεδρος και Έφορος Βιβλιοθήκης από το 1946 μέχρι συνεχώς εκλεγόμενος στο Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας. Μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών Ελληνικά, Μακεδονικά και Balkan Studies, Πρόεδρος του ΙΜΧΑ συνέβαλε με όλες του τις δυνάμεις στην καταγραφή των ιστορικών γεγονότων της Μακεδονίας και εργάστηκε συστηματικά μέχρι τα βαθειά γεράματα για την προαγωγή της ιστορικής έρευνας και της επιστήμης γενικότερα.